Hashimotov tireoiditis je kronična, autoimuna upala štitnjače s limfocitnom infiltracijom. Nalazi se bezbolno uvećanje štitnjače uz simptome hipotireoze. Dijagnoza se temelji na dokazu visokog titra protutijela na tireoidnu peroksidazu. Obično je potrebna doživotna l-nadomjesna terapija levotiroksinom.
(Vidi također Pregled funkcije štitnjače.)
Hashimotov tireoiditis se smatra glavnim uzrokom primarne hipotireoze. Nekoliko je puta češći u žena. Incidencija raste s dobi i u osoba s kromosomskim poremećajima poput Downova sindroma, Turnerova sindroma, i Klinefelterova sindroma Česta je pozitivna obiteljska anamneza na bolesti štitnjače.
Hashimotov tireoiditis je, poput Gravesove bolesti, ponekad praćen drugim autoimunim bolestima, kao što su Adisonova bolest (adrenalna insuficijencija), šećerna bolest tip 1, hipoparatireoidizam, vitiligo, rana pojava sijede kose, perniciozna anemija, bolesti vezivnog tkiva (npr, reumatoidni artritis, SLE, Sjögrenov sndrom), celijakija, i sindrom poliglandularne deficijencije tip 2 (Schmidtov sindrom—kombinacija Adisonove bolesti, hipotireoze zbog Hashimoto tireoiditisa i/ili šećerne bolesti tip 1). Povećana je učestalost tumora štitnjače, osobito limfoma. Histološki, postoji opsežna infiltracija limfocitima s limfoidnim folikulima i ožiljavanjem.
Simptomi i znakovi
Bolesnici se žale na bezbolno uvećanje štitnjače ili punoću u grlu. Pregledom se utvrđuje bezbolna, glatka ili čvorasta guša, čija konzistencija je čvršća i gumastija u odnosu na normalno tkivo štitnjače. Mnogi se bolesnici javljaju sa simptomima hipotireoze, iako se ponekad nalazi i hipotireoza kao posljedica tireoiditisa.
Dijagnoza
-
tiroksina (T4)
-
tireotropin, TSH
-
autoprotutijela
-
ultrazvuk štitnjače
U sklopu obrade potrebno je odrediti T4, TSH i tireoidna autoprotutijela. U ranoj fazi bolesti, razine T4 i TSH su uredne, uz visoke vrijednosti protutijela na tireoidnu peroksidazu, a rjeđe i na tireoglobulin.
Ultrazvuk štitnjače treba obaviti ako postoje palpabilni čvorovi. Ultrazvučna pretraga obično otkriva da tkivo štitnjače ima heterogenu, hipoehogenu ehoteksturu s pregradama koje tvore hipoehogene mikronodule.
Obrada s ciljem otkrivanja pridruženih autoimunih bolesti je opravdana samo na temelju prisutnih kliničkih manifestacija.
Liječenje
Ponekad je hipotireoza prolazna, ali većina bolesnika treba doživotno nadomjesno liječenje levotiroksinom obično u dozi od 75 do 150 mcg po. 1x dnevno.
Ključne točke
-
Hashimotov tireoiditis je kronična, autoimuna upala štitnjače s limfocitnim prožimanjem.
-
Pacijenti ponekad imaju druge autoimune bolesti.
-
Razine T4 i TSH su normalne u početku, no kasnije, razina T4 se smanjuje, a TSH raste te većina bolesnika razvije hipotireozu.
-
U ranoj fazi bolesti razine T4 i TSH su uredne, uz visoke vrijednosti protutijela na peroksidazu, a rjeđe i na tireoglobulin.
-
U pravilu je potrebna trajna nadoknada hormona štitnjače.