Autori:
Mark A. Farber, MD, FACS
Thaniyyah S. Ahmad, MD, MPH
Urednici sekcije:
prof. dr. sc.
Diana Delić-Brkljačić, dr. med. i prof. dr. sc.Marko Boban dr. med.
Prijevod:
prof. dr. sc.
Marko Boban
dr. med.
Aneurizme predstavljaju patološka proširenja arterija uzrokovana slabljenjem arterijskog zida. Među česte uzroke spadaju hipertenzija, ateroskleroza, infekcije, trauma te stečene ili prirođene bolesti vezivnog tkiva. Aneurizme su obično asimptomatske, no mogu uzrokovati bol i dovesti do ishemije, tromboembolizma, spontane disekcije i rupture, što može biti kobno. Dijagnoza se postavlja ultrazvučno, MR ili CT angiografijom. Nerupturirane aneurizme mogu se liječiti medicinskim upravljanjem ili kirurškim intervencijama ovisno o simptomima i veličini i mjestu aneurizme. Medicinsko liječenje uključuje modifikaciju faktora rizika (npr. Strogu kontrolu arterijskog tlaka) i snimanje na rasporedu. Kirurški zahvat uključuje otvoreni popravak ili endovaskularnu operaciju presatka stenta. Rupturirana aneurizma zahtijeva hitnu operaciju i postavljanje sintetičkog (umjetnog) ili vlastitog presatka.
Aorta izlazi iz lijeve klijetke iznad aortnog ventila, putuje prema gore (uzlazna torakalna aorta) do prve grane aorte (brahiocefalika ili inominirana arterija), stvara luk gore i iza srca (aortni luk), zatim skreće prema dolje distalno do lijeve subklavijalne arterije (silazna aorta) kroz toraks (torakalna aorta) i abdomen (abdominalna aorta). Trbušna aorta završava podjelom na dvije zajedničke zdjelične arterije.
Stijenka aorte sastoji se od tri sloja:
-
Intima: Tanki sloj obložen endotelom
-
Mediji: Debeli sloj elastičnih vlakana raspoređenih u spiralni oblik
-
Adventitia: Tanki vlaknasti sloj koji sadrži hranjive tvari za medije
Aneurizme predstavljaju nenormalna proširenja arterija uzrokovana slabljenjem arterijskog zida. Najčešći uzrok je slabljenje zida arterije obično uslijed ateroskleroze. Prave aneurizme zahvaćaju sva tri sloja arterije (intima, medija i adventicija). Aneurizmatska bolest nije lokalizirani problem i može se protezati duž aorte s vremenom.
Pseudoaneurizma (lažna aneurizma) predstavlja komunikaciju između lumena arterije i okolnog vezivnog tkiva kao posljedicu rupture arterije;
Aneurizme se dijele
-
Fusiformna: cirkumferentno širenje arterije
-
Sakularna: Lokalizirani, tipično asimetrični prolaps arterijskog zida
Trombi koji nastaju u slojevima mogu obložiti stijenke obje vrste aneurizmi i znak su da je strujanje krvi nakon aneurizme normalno ili skoro normalno.
Aneurizme mogu nastati u bilo kojoj arteriji. Najčešće su
Aneurizme glavnih ogranaka (a.supklavija i splahnički ogranci) su značajno rjeđe učestalosti Aneurizma perifernih ogranaka i cerebrovaskularne (uzrokujumoždani udar) su detaljnije obrađene u drugim poglavljima.