Novorođenačka hiperglikemija

Autor: Kevin C. Dysart, MD
Urednik sekcije: doc. prim. dr. sc. Joško Markić, dr. med.
Prijevod: prim. Jasminka Stipanović-Kastelić, dr. med.

Hiperglikemija je koncentracija glukoze u krvi > 8,3 mmol/L (>150 mg/dl). Dijagnoza se postavlja mjerenjem glukoze u serumu. Liječi se smanjenjem koncentracije IV glukoze, smanjenjem brzine infuzije ili IV primjenom inzulina.

Najčešći uzrok neonatalne hiperglikemije je

  • Ijatrogeni

Ijatrogeni uzrok je najčešće prebrza IV infuzija glukoze u prvih nekoliko dana života kod novorođenčadi vrlo niske porođajne težine (<1,5 kg).

Drugi važani uzroci hiperglikemije su fiziološki stres izazvan kirurškim zahvatom, hipoksijom, sindromom respiratornog distresa ili sepsom; gljivična sepsa nosi poseban rizik. U nedonoščadi hiperglikemiju može izazvati dijelom nedovoljna pretvorba proinzulina u inzulin te relativna rezistencija na inzulin. Prolazni novorođenački dijabetes je rijedak uzrok koji prolazi spontano, obično se javlja kod novorođenčadi male za gestacijsku dob; terapija kortikosteroidima također može dovesti do prolazne hiperglikemije. Hiperglikemija je rjeđa od hipoglikemije, ali je važna jer povećava morbiditet i mortalitet osnovne bolesti koja je dovela do hiperglikemije.

Simptomi

Simptomi novorođenačke hiperglikemije su simptomi osnovne bolesti koja je dovela do hiperglikemije.

Dijagnoza

  • Mjerenje glukoze u serumu.

Novorođenačka hiperglikemija dijagnosticira se mjerenjem glukoze u serumu. Dodatni patološki laboratorijski nalazi mogu uključivati glukozuriju i hiperosmolarnost plazme.

Liječenje

  • Smanjenje IV koncentracije glukoze, brzine infuzije, ili oboje

  • Ponekad IV inzulin

Liječenje ijatrogeno nastale hiperglikemije sastoji se od smanjenja koncentracije IV glukoze (npr. s 10% na 5%) ili brzine infuzije; perzistentna hiperglikemija uz nisku koncentraciju infuzije (npr. 4 mg/kg/min) može ukazivati na relativni nedostatak inzulina ili rezistenciju na inzulin.

Drugi uzroci hiperglikemije liječe se inzulinom brzog djelovanja. Jedan način je dodavanje inzulina brzog djelovanja IV infuziji 10%–tne glukoze, brzinom od 0,01 do 0,1 jedinice/kg/h, a potom titracija brzine dok se razina glukoze ne normalizira. Drugi način je dodavanje inzulina u odvojenu IV infuziju koja se može podesiti po potrebi bez mijenjanja trajne infuzije 10% glukoze. Odgovor na inzulin je nepredvidiv; izrazito je važno pratiti razinu glukoze u serumu i pažljivo titrirati brzinu infuzije inzulina.

Kod prolaznog novorođenačkog dijabetesa, razinu glukoze i hidraciju treba pažljivo održavati sve dok se hiperglikemija ne povuče spontano, obično za nekoliko tjedana.

Svaki gubitak tekućine i elektrolita uslijed osmotske diureze potrebno je nadoknaditi.