Nasljedni metabolički poremećaji mogu uzrokovati nekonjugiranu ili konjugiranu hiperbilirubinemiju (Vidi Pregled metabolizma bilirubina).

• Nekonjugirana hiperbilirubinemija: Gilbertov sindrom, Crigler-Najjarov sindrom, i hiperbilirubinemija primarnog shunta

• Konjugirana hiperbilirubinemija: Dubin-Johnsonov sindrom i Rotorov sindrom

(Vidi također Struktura jetre i funkcija i Evaluacija bolesnika s poremećajem jetre.)

Crigler-Najjarov sindrom

Ovaj rijedak nasljedni poremećaj jetre uzrokovan je nedostatkom enzima glukuronil transferaze (UGT1A1), koji katalizira konjugaciju bilirubina (uglavnom na bilirubin diglukuronid) kako bi bilirubin postao topiv u vodi. Razni defekti u genu koji kodira enzim uzrokuju potpunu (tip 1) ili djelomičnu (tip 2) inaktivaciju enzima.

Bolesnici s autosomno recesivnim tipom I bolesti (kompletni nedostatak), imaju tešku nekonjugiranu hiperbilirubinemiju koja se pojavljuje ubrzo nakon rođenja. Najčešće umiru do prve godine života od kernikterusa, ali mogu doživjeti odraslu dob. Liječi se fototerapijom i transplantacijom jetre.

Bolesnici s autosomno recesivnim tipom II bolesti (parcijalni nedostatak, s promijenjivom penetracijom) često imaju nešto manje izraženu nekonjugiranu hiperbilirubinemiju (< 20 mg/dL ili < 342 mikromol/L) i najčešće dožive odraslu dob bez neuroloških oštećenja. Fenobarbital 1,5 do 2 mg/kg per os 3 puta dnevno, inducira djelomično manjkavu glukuronil transferazu, stoga može biti učinkovit.

Dubin-Johnsonov sindrom i Rotorov sindrom

Dubin-Johnsonov sindrom i Rotorov sindrom su poremećaji metabolizma bilirubina koji uzrokuju konjugiranu hiperbilirubinemiju bez kolestaze, ne uzrokuju druge simptome niti ostavljaju posljedice osim žutice. Bilirubin se može pojaviti u urinu, za razliku od nekonjugirane hiperbilirubinemije kod Gilbertovog sindroma (koji ne uzrokuje druge simptome) kod kojeg nema bilirubina u urinu. Vrijednosti aminotransferaza i alkalne fosfataze obično su normalne. Liječenje nije potrebno.

Dubin-Johnsonov sindrom

Kod ovog rijetkog autosomno recesivnog poremećaja poremećeno je izlučivanje bilirubin glukuronida. Obično se dijagnosticira biopsijom jetre; jetra je jako pigmentirana zbog intracelularnog nakupljanja tvari slične melaninu. Osim toga, jetra je histološki normalna.

Rotorov sindrom

Ovaj rijetki poremećaj je klinički sličan Dubin–Johnsonovu sindromu, ali jetra nije pigmentirana, a postoje i druge manje metaboličke razlike.

Gilbertov sindrom

Gilbertov sindrom je vjerojatno doživotni poremećaj koji se odlikuje jedino asimptomatskom, blagom, nekonjugiranom hiperbilirubinemijom. Može se pogrešno protumačiti kao kronični hepatitis ili druge bolesti jetre.

Gilbertov sindrom može se naći u čak 5% ljudi. Iako članovi obitelji mogu imati isti poremećaj, jasna genetska podloga nije jasna.

Patogeneza bolesti može uključivati složene poremećaje u unosu bilirubina u jetru. Aktivnost glukuronil transferaze je niska, iako ne tako niska kao u Crigler-Najjarovom sindromu tip II. U mnogih je bolesnika blago ubrzana razgradnja eritrocita, ali ne u tolikoj mjeri da bi uzrokovala anemiju ili hiperbilirubinemiju. Histologija jetre je normalna.

Gilbertov sindrom najčešće je slučajan nalaz kod mladih ljudi, s vrijednostima bilirubina koje se kreću između 34 i 86 mikromol/L a povećavaju se gladovanjem i u drugim stresnim situacijama.

Gilbertov sindrom razlikuje se od hepatitisa frakcioniranjem, koje pokazuje pretežito nekonjugirani bilirubin, uz normalne druge jetrene nalaze a bez bilirubina u mokraći. Razlikuje se od hemolize jer nema anemije i retikulocitoze.

Liječenje nije potrebno. Bolesnicima treba reći da nemaju bolest jetre.

Hiperbilirubinemija primarnog shunta

Ovo rijetko, nasljedno, benigno stanje karakterizira hiperprodukcija ranog obilježenog bilirubina (bilirubin nastao iz neučinkovite eritropoeze i nehemoglobinskog hema, a ne iz normalnog ciklusa proizvodnje i razgradnje eritrocita).