Sindrom kratkog crijeva je malapsorpcijski sindrom koji proizlazi iz opsežnih resekcija tankog crijeva (obično više od dvije trećine duljine tankog crijeva). Iako simptomi ovise o dužini i funkciji preostalog dijela tankog crijeva, obično bolesnik ima značajan proljev uz nutritivni deficit. Liječenje se sastoji od davanja manjih obroka, antidijaroika te ponekad TPN ili transplantacije tankog crijeva.

Sindrom kratkog crijeva je malapsorpcijski poremećaj.

Najčešći uzroci koji dovode do opsežne resekcije tankog crijeva su Crohnova bolest, mezenterički infarkt, iradijacijski enteritis, malignitet, volvulus i prirođene anomalije.

Obzirom da je sluznica jejunuma primarno mjesto probave i apsorpcije većine hranjivih tvari, jejunalna resekcija dovodi do značajnog smanjenja apsorpcije nutrijenata. Kao odgovor, dolazi do adaptacije ileuma uz povećanje apsorpcijske funkcije mikroresica ileuma, što dovodi do postupnog poboljšanja apsorpcije nutrijenata.

Vitamin B₁₂ i žučne kiseline apsorbiraju se u ileumu. Značajni proljev i malapsorpcija nastaju kod resekcije ileuma >100 cm. Zanimljivo, ne postoji kompenzacijska prilagodba preostalog jejunuma (za razliku od ileuma u slučaju resekcije jejunuma). Kao posljedica navedenog dolazi do malapsorpcije masti, vitamina topivih u mastima i manjka vitamina B₁₂. Osim toga, neapsorbirane žučne kiseline u kolonu uzrokuju sekrecijski proljev. Gubitak vode i elektrolita može se značajno smanjiti ukoliko se sačuva što je moguće veća dužina kolona. Resekcija terminalnog ileuma i ileocekalne valvule može pogodovati razvoju bakterijske proliferacije.

Za rani postoperativni period obično je karakterističan izraziti proljev uz značajan gubitak elektrolita. Bolesnici obično zahtijevaju TPN uz intenzivno praćenje nadoknade tekućine i elektrolita (uključujući Ca i Mg). Peroralna izoosmotska otopina Na i glukoze (slično kao i kod WHO peroralne rehidracije—vidi str. vidi: Oralna rehidracija ) polako se uvodi u postoperativnom periodu kad se bolesnik stabilizira te kad je gubitak stolicom <2 L/dnevno.

Bolesnici s opsežnom resekcijom (<100 cm ostatnog jejunuma) kao i bolesnici s pretjeranim gubitkom tekućine i elektrolita zahtijevaju doživotnu TPN.

Bolesnici s >100 cm ostatnog jejunuma mogu postići adekvatnu nutriciju PO prehranom. Masti i bjelančevine u prehrani obično se dobro podnose za razliku od ugljikohidrata koji doprinose značajnom osmotskom opterećenju. Manji obroci smanjuju osmotsko opterećenje. U idealnim slučajevima, 40% kalorija bi trebalo dobivati iz masti.

Bolesnici koji imaju proljeve nakon obroka trebaju uzimati antidijaroike (npr. loperamid) 1 h prije jela. Kolestiramin 2 do 4 g uz obroke smanjuje proljev uslijed malapsorpcije žučnih kiselina. Bolesnicima s utvrđenim manjkom vitamina B₁₂ treba jednom mjesečno dati IM vitamin B12. Većina bolesnika treba primati nadoknadu vitamina, Ca i Mg.

Može doći do prekomjernog lučenja želučane kiseline, koja može deaktivirati enzime gušterače; pa tako, većina pacijenata treba primati H₂ blokatore ili inhibitore protonske pumpe.

Transplantacija tankog crijeva indicirana je u bolesnika koji nisu kandidati za dugotrajnu TPN te u kojih se nisu razvili adaptacijski mehanizmi.

Odrasli pacijenti kojima je potrebna parenteralna podrška mogu imati koristi od teduglutida (analoga glukagona sličnog peptida-2 [GLP-2]). Preporučena doza je 0,05 mg / kg tjelesne težine sc jednom / dnevno.