Pregled bolesti stopala i gležnja

Autor: Kendrick Alan Whitney, DPM
Urednik sekcije: prof. dr. sc. Srđan Novak, dr. med.
Prijevod: Adelmo Šegota, dr. med.

Većina bolesti stopala posljedica je anatomskih poremećaja ili abnormalne funkcije zglobnih i izvanzglobnih struktura (vidi sliku). Bolesti stopala su rijeđe odraz sistemne bolesti.(vidi tablicu).

znakovi sistemskih bolesti na stopalu

SIMPTOMI NA STOPALIMA

MOGUĆI UZROCI

Bolnost u mirovanju u eleviranom položaju noge, regredira po spuštanju noge

Poremećaj periferne arterijske cirkulacije težeg stupnja

Hladno, crveno ili cijanotično stopalo

Uznapredovala ishemija

Povremeno crvenilo, hipertermija, izražena bolnost i žarenje stopala

Idiopatska eritromegalija (najčešće) ili kao sekundarna manifestacija različitih bolesti (npr. mijeloproliferativni poremećaji)

Akutna bolnost stopala, osobito kod bolesnika s fibrilacijom atrija (stopalo često hipotermno)

Arterijska emobolija

Cijanoza jednog prsta stopala (sindrom plavog prsta)

Tromboembolija radi aortalno-ilijakalne stenoze, aritmije ili kolesterolske embolije (nakon zahvata premošćivanja koronarne arterije ili kateterizacije); antikoagulantna terapija

Nelagoda, blijedilo i cijanoza prstiju jednog ili oba stopala

Raynaud-ov sindrom

Bezbolna cijanoza oba stopala

Akrocijanoza, poremećaj pigmentacije kože induciran lijekovima (npr. minociklin)

Edem oba stopala

Bubrežne, jetrene ili srčane bolesti

Lijekovi (npr. blokatori kalcijevih kanala)

Edem jednog stopala

Duboka venska tromboza

Limfna opstrukcija

Čvrst i netjestasti edem potkoljenice i stopala

Limfedem

Sistemska skleroza

Čvrst, netjestasti i čvorasti perimaleolarni edem

Pretibijalni miksedem

Edem sa odlaganjem hemosiderina i smeđom diskoloracijom kože

Venska insuficijencija

Vaskulitis malih krvnih žila

Edemi prstiju i stopala uz parestezije i bolnost gležnjeva i peta (sindrom tarzalnog tunela)

Hipotireoza

Rekurentni simetrični seronegativni sinovitis (rijetko)

Zagasito crvene eflorescencije kože dorzuma stopala sa bulama (Erythema acrale necrolyticum)

Hepatitis C

Vaskulitis

Tromboembolijska stanja

Izolirani bolni edem palca sa deformitetom (daktilitis ili kobasičasti prst)

Psorijatični artritis

Reaktivni artritis

Druge upalne seronegativne spondiloartropatije

Artritis uslijed odlaganja kristala

Infekcija

Bolnost i parestezije potkoljenica i stopala

Periferna neuropatija (lokalna ili sistemska; npr. dijabetička neuropatija)

Ishemija

Bolnost u križima sa propagacijom boli uz parestezije duž noge do razine stopala; bolnost je izraženija pri ispruženom i eleviranom položaju noge te regredira prilikom fleksije koljena

Lumboishijalgija

Bolnost, crvenilo i hipertermija palca, stopala ili gležnja

Giht

Stres fraktura, osteoporotične frakture

Oteklina, crvenilo, hiperemija i bolnost stopala kod neuroloških bolesti

Neurogena artropatija (Charcot zglobovi, uglavnom bezbolni)

Karakteristična bolnost stražnjeg dijela pete izraženija prilikom hoda

Osjetljivost hvatišta tetive (dijagnostički)

Pogoršanje tetivne boli izvođenjem pasivne dorzalne fleksije gležnja

Entezopatija Ahilove tetive u sklopu upalnih seronegativnih spondiloartropatija (npr. ankilozantni spondilitis, psorijatični spondiloartritis)

Osobama koje boluju od šečerne bolesti i periferne cirkulatorne bolesti potrebno je minimalno dva puta godišnje učiniti detaljan fizikalni pregled sa posebnim osvrtom na cirkulatorni i neurološki status. Navedene osobe trebale bi barem jednom dnevno izvršiti pregled vlastitih stopala.

Stopala također predstavljaju predilekcijska mjesta za nastanak kurjih očiju i žuljeva te razvoj mikotičnih vidi: Tinea pedis), bakterijskih ( vidi: Bakterijske infekcije kože) i virusnih infekcija ( vidi: Bradavice).

Tablica "Česte bolesti stopala i gležnja - prema anatomskoj lokalizaciji" prikazuje popis bolesti sukladno anatomskoj lokalizaciji. Tablica "Bolesti povezane sa bolnosti pete - obzirom na lokalizaciju" prikazuje najčešće uzroke boli pete stopala sukaldno lokalizaciji.