Urednik sekcije: Ivan Bekavac, dr. med.
Prijevod: Nikolina Benco Kordić, dr. med.
Otrovanje hranom rezultat je jela biljke ili životinje koja sadrži otrov ili toksin.
-
Otrovanje nastaje nakon uzimanja otrovnih vrsta gljiva, biljaka ili kontaminirane ribe ili školjkaša.
-
Najčešći simptomi su proljev, mučnina i povraćanje, a ponekad napadaji i paraliza.
-
Dijagnoza se temelji na simptomima i pregledu pojedene tvari.
-
Izbjegavanje divljih i nepoznatih gljiva i biljaka te kontaminirane ribe smanjuje rizik od otrovanja.
-
Nadoknada tekućine i ispiranje želuca najbolji su oblici liječenja, ali neke su tvari smrtonosne.
(Vidi također Pregled otrovanja.)
Mnogi poremećaji uzrokuju naglo povraćanje i proljev zbog upale probavnog trakta (gastroenteritis). Ponekad bolesnici često koriste pojam "otrovanje hranom" za brojna druga stanja. Međutim, većina povraćanja i proljeva uzrokovana je virusnom ili bakterijskom infekcijom probavnog trakta.
Otrovanjem hranom smatra se samo gastroenteritis koji je uzrokovan toksinom koji se pojeo. Na primjer, bakterije u kontaminiranoj hrani mogu proizvesti takve toksine ( vidi: Stafilokokna trovanja hranom). Također, iako mnoge otrovne biljke, gljive, i plodovi mora utječu na probavni trakt, neki mogu utjecati i na druge organe.
Gastroenteritis se može javiti i kod bolesnika koji su pojeli hranu kontaminiranu vanjskim toksinima, kao što su
-
Neoprano voće i povrće poprskano arsenom, olovom ili organskim insekticidima
-
Kisele tekućine poslužene u keramičkoj posudi obloženoj glazurom s olovom
-
Hrana pohranjena u spremnicima obloženim kadmijem
Sindrom kineskog restorana
|
Ono što se popularno naziva sindrom kineskog restorana odnosi se na simptome poput pritiska u licu, bolova u prsima, osjećaja pečenja u cijelom tijelu i tjeskobe nakon jela kineske hrane. Smatra se da su ovi simptomi reakcija preosjetljivosti na mononatrijum glutamat (MSG), pojačivač okusa koji se često koristi u kineskoj kuhinji. Ova reakcija je rijetka.
|
Liječenje
Većina bolesnika s otrovanjem hranom se brzo oporavlja u potpunosti uz nadoknadu tekućine i elektrolita. Čim simptomi počnu, bolesnik treba uzimati velike količine tekućine. Ako ne može tolerirati tekućinu, bolesnik se mora javiti u hitnu službu na nadoknadnu tekućine intravenski.
Ako je moguće, treba pokušati isprazniti želudac i ukloniti otrovne tvari što je prije moguće. Većini bolesnika u tome pomogne povraćanje.
Specifični tretmani se ponekad daju kada je poznat toksin.