57. Dizurija i bol u mokraćnom mjehuru

Urednik sekcije: prof. dr. sc. Davor Štimac, dr. med.
Prijevod: Željko Ivančević, dr. med.

DIZURIJA

Dizurija , ili bol koja se javlja pri mokrenju, obično se opisuje kao osjećaj pečenja ili žarenja u uretri i simptom je nekoliko sindroma koji se mogu razlikovati ukoliko su prisutni ili odsutni drugi simptomi.

Epidemiologija

Približno 50% žena u nekom je trenutku života iskusilo dizuriju; ~20% je navelo kako su imale dizuriju u posljednjih godinu dana. Dizurija je rjeđa kod muškaraca.

Klinička slika

Sindromi koji uzrokuju dizuriju kod muškaraca i žena malo se razlikuju..

  • Kod žena, većina dizuričnih sindroma može se kategorizirati kao bakterijski cistitis ili infekcije donjeg genitalnog trakta (npr. vaginitis, uretritis, spolno prenosive infekcije [SPI]) (vidi Pogl. 83 i 144). Učestalo mokrenje (polakiurija), nagon na mokrenje, suprapubična bol i/ili hematurija tipičniji su za bakterijski cistitis nego za SPI.
  • Kod muškaraca, dizurija je često posljedica SPI ili bolesti prostate (npr. akutni ili kronični bakterijski prostatitis) (vidi Pogl. 83 i 144). Pored toga, dizurija i drugi simptomi cistitisa mogu se pojaviti kod značajne benigne hiperplazije prostate, što dovodi do zastoja mokraće s popratnom bakterijskom infekcijom.
  • Kod oba spola, dizurija može biti posljedica neinfektivnih poremećaja. U neinfektivne uzroke akutne dizurije ubrajaju se kamenci u donjem dijelu urotrakta, trauma i izloženost uretre lokalnim kemikalijama. Kronična dizurija može se pripisati karcinomima donjeg dijela urotrakta, određenim lijekovima, Behcetovom sindromu ili intersticijskom cistitisu/sindromu bolnog mokraćnog mjehura (vidi Pogl. 144).

    Dijagnoza

    Među ženama koje imaju dizuriju, vjerojatnost bakterijskog cistitisa je ~50%. Ova se brojka povećava na >90% ako se ispune četiri kriterija: (1.) dizurija i (2.) polakiurija bez (3.) vaginalnog iscjetka ili (4.) iritacije.

  • Zdravim ženama koje nisu trudne a zadovoljavaju gore navedene kriterije može se postaviti dijagnoza nekompliciranog bakterijskog cistitisa; ostalim ženama s dizurijom treba uraditi dodatnu dijagnostičku obradu: pregled urina test trakicom, urinokulture i pregled zdjelice.
  • Muškarcima treba uraditi analizu mokraće, urinokulture i pregled prostate.

    Liječenje

    Jednom kada se utvrdi osnovni uzrok dizurije, treba ga liječiti na odgovarajući način, kao što je objašnjeno u pripadajućim poglavljima.

    BOL U MOKRAĆNOM MJEHURU

    Pacijenti doživljavaju bol kao da dolazi iz mokraćnog mjehura ako je locirana suprapubično, ako se mijenja s punjenjem i pražnjenjem mokraćnog mjehura, i/ili ako je povezana s urinarnim simptomima kao što su nagon na mokrenje i polakisurija.

  • Bol u mokraćnom mjehuru koja nastaje akutno (tj. traje ≤2 dana) pomaže razlučiti bakterijski cistitis od infekcija donjeg genitalnog trakta.

    Kronična ili rekurentna bol u mokraćnom mjehuru može se javiti uz kamence u donjem dijelu urotrakta, uz karcinom zdjelice, uretralni divertikulum, cistitis induciran zračenjem ili određenim lijekovima, uz tuberkulozni cistitis, opstrukciju vrata mokraćnog mjehura, neurogeni mjehur, urogenitalni prolaps ili benignu hiperplaziju prostate. Dijagnozu intersticijskog cistitisa/sindrom bolnog mokraćnog mjehura treba uzeti u obzir kod bolesnika koji nemaju jedno od navedenih stanja (vidi Pogl. 144).

    Opširnije vidi u Warren JW: Dysuria, Bladder Pain, and the Interstitial Cystitis/Bladder Pain Syndrome, Pogl. 60e; i Gupta K, Trautner BW: Urinary Tract Infections, Pyelonephritis, and Prostatitis, Pogl. 162, str. 861, HPIM-19.